جراحی مجاری اشکی کودکان

 غدد اشکی ( هر چشم یک غده اشکی دارد ) در قسمت بالا و خارج کره چشم قرار دارند .

غدد اشکی کمکی نیز در زیر لبه پلک قرار می گیرند .

این دو غدد ( غدد اشکی و غدد اشکی کمکی ) باعث ترشح قسمت آبکی اشک می شوند .

لایه های مختلف اشک:

1) لایه ی نازکی از موکوس که داخلی ترین و نازک ترین لایه محسوب می شود ، توسط سلول هایی در ملتحمه تولید و ترشح می شود .

2) لایه ی ضخیمی که میانی ترین لایه محسوب می شود ، مانند محلول بسیار رقیق آب و نمک می باشد . اشک از این قسمت ( توسط غدد اشکی اصلی و کمکی ) تولید می شود .

این لایه باعث مرطوب نگاه داشته شدن چشم و بیرون راندن گرد و غبار و اجسام خارجی است .

شایع ترین علت ایجاد خشکی چشم ، اشکال در ترشح این لایه آبکی چشم است و این بیماری کراتوکونژکتیویت سیکا نامیده می شود .

3) لایه ی بسیار نازکی از جنس چرب که سطحی ترین لایه محسوب می شود ، به وسیله ی غدد میوبین ترشح می شود و وظیفه ی اصلی این لایه ، جلوگیری از تبخیر لایه های آبکی زیرین خود است .

علت آبریزش بینی در هنگام گریه:

 اشک در سطح چشم منتشر شده و از طریق دو منفذ کوچک ( که در لبه داخلی پلک بالا و پایین هستند ) وارد مجاری اشکی و کیسه اشکی می شود و در نهایت از طریق  مجرای نازولاکریمال ( دماغی اشکی ) وارد بینی می شود . به همین دلیل ما در موقع گریه کردن دچار آب ریزش بینی می شویم .

انسداد مجرای اشکی:

به انسداد مجرای باریک نازولاکریمال که به طور طبیعی باعث تخلیه اشک از سطح چشم می شود ، انسداد مجرای اشکی گفته می شود .

انسداد مجرای اشکی به دو صورت اکتسابی و مادرزادی است .

علت انسداد مادرزادی مجرای اشکی:

این نوع انسداد در کودکان شایع است و 6 الی 10 درصد کودکان قبل از باز شدن کامل مجاری اشکی به دنیا می آیند .

شیوع این اختلال در نوزادان 50 درصد است .

علت این انسداد باقی ماندن پرده در انتهای مجرای نازولاکریمال در سمت بینی است .

علائم انسداد مادرزادی مجرای اشکی:

1) ریزش اشک ( در نوزادانی که این مشکل را دارند در 2 تا 6 هفته اول بعد از تولد ) ؛

* در یک ماه اول بعد از تولد ترشح رفلکسی اشک ( ریزش اشک ) در زمان گریه کردن نداریم و اگر اشک بیاید به احتمال زیاد ناشی از یک بیماری است .

2) ترشح ، التهاب مکرر ملتحمه و التهاب و عفونت کیسه اشکی .

* نشانه : قرمز و ملتهب شدن ناحیه زیر چشم و نزدیک بینی و حساس شدن نسبت به لمس این مناطق .

تشخیص انسداد مادرزادی مجرای اشکی:

1) خارج شدن مایع از منافذ اشکی در صورت آوردن فشار ملایم بر کیسه اشکی ؛

2) تشخیص به وسیله ی ریختن موادی مانند فلئورسئین در داخل چشم و بر اساس زمان ناپدید شدن آن ها از چشم و یا زمان حضورشان در داخل حفره حلقی دهانی .

* برای انجام این تست ،  ابتدا قطره 1% فلئورسئین در ملتحمه ریخته می شود و سپس بین 2 تا 5 دقیقه صبر می کنیم . در شرایط طبیعی بعد از 5 دقیقه نباید هیچ فلئورسئینی در چشم باقی مانده باشد .

درمان انسداد مادرزادی مجرای اشکی:

انسداد مادرزادی مجرای اشکی در کودکان در اغلب موارد خود به خود بهبود می یابد ؛ به طوری که معمولاً تا قبل از 1 سالگی در 95 درصد کودکان مجرای اشکی باز می شود .

درمان این بیماری به 2 روش جراحی و غیر جراحی تقسیم می شود .

1) درمان غیر جراحی

 تحت نظر گرفتن ، ماساژ کیسه اشکی ( شستن دست خود و سپس گذاشتن انگشت اشاره روی کناره داخلی چشم ( سمت بینی ) و فشار دادن به سمت پایین ) ، استفاده از آنتی بیوتیک موضعی و یا استفاده از کمپرس گرم .

2) درمان جراحی

در این نوع جراحی یک پروب نازک فلزی را از داخل مجرای اشکی بسته عبور می دهند تا باعث برطرف شدن انسداد شوند .

این عمل حدودا 10 دقیقه طول می کشد که بهترین سن این عمل در کودکان ، در سن شش ماهگی است که بدون بیهوشی عمومی در کلینیک انجام می شود اما به گفته ی بعضی از پزشکان بهتر است تا سن 1 سالگی صبر کرد تا شانس تا شانس باز شدن خود به خودی مجرا به کودک داده شود . در این سن عمل ، همراه با بیهوشی عمومی و در اتاق عمل انجام می شود .